Πώς είναι δυνατόν ένα κτίριο να είναι ταυτόχρονα αόρατο αλλά και μεγαλοπρεπές; Η γη και το τοπίο γίνονται ένα με το αρχιτεκτονικό αριστούργημα του Οινοποιείου Antinori στην περιοχή της Τοσκάνης, -ανάμεσα στη Φλωρεντία και τη Σιένα-, εκφράζοντας με τον καλύτερο τρόπο τη σχέση της γης με το αμπέλι. Το υπόσκαφο κτίριο θυμίζει περισσότερο μουσείο μοντέρνας τέχνης παρά οινοποιείο
Το οινοποιείο-μουσείο
Το κτίριο μοιάζει να είναι κομμάτι της γης. Η στέγη του έχει μετατραπεί σε αγροτεμάχιο καλλιεργημένο με αμπελώνες, που διακόπτονται, κατά μήκος των διαχωριστικών γραμμών, από δύο οριζόντιες τομές που επιτρέπουν στο φως να εισχωρήσει στο εσωτερικό. Το πολυλειτουργικό αυτό συγκρότημα αποτελείται από το οινοποιείο, τα αποστακτήρια, τις δεξαμενές ζύμωσης, τους χώρους γευσιγνωσίας, το μουσείο, τη βιβλιοθήκη, αλλά και ένα αμφιθέατρο, όπου κανείς μπορεί να παρακολουθήσει την ιστορία της θρυλικής οικογένειας. Η επίσκεψη-εμπειρία στους χώρους του οινοποιείου ξεκινά από το πάρκινγκ, του οποίου η βιομηχανική αρχιτεκτονική προκαλεί μεγάλη προσμονή για το τι πρόκειται να ακολουθήσει. Και η συνέχεια, πιστέψτε με, σε δικαιώνει. Τα υλικά και οι τεχνοτροπίες έχουν αναφορές στην τοπική παράδοση με απλότητα, εκφράζοντας με συνοχή το θέμα της μελετημένης φυσικότητας, τόσο στη χρήση τερακότας όσο και στη σύνεση με την οποία γίνεται χρήση ενέργειας, παραγόμενης φυσικά από το έδαφος, για το δροσισμό και τη μόνωση του οινοποιείου, δημιουργώντας τις ιδανικές κλιματικές συνθήκες για την παραγωγή κρασιού. Το δώμα φυτεύτηκε με αμπέλια και μετατρέπεται σε μια τεχνητή γεωργική έκταση. Ρυθμικές κυκλικές οπές διαπερνούν την οροφή φωτίζοντας τις εσωτερικές αυλές, ενώ μια εντυπωσιακή σπειροειδής σκάλα συνδέει τον υπαίθριο χώρο με τους υπόγειους θόλους, απ’ όπου αναδίδεται η μυρωδιά των σταφυλιών.
Στην αίθουσα γευσιγνωσίας, οι επισκέπτες μπορούν να δοκιμάσουν το σύνολο του χαρτοφυλακίου των κρασιών Antinori, ενώ το μουσείο διαθέτει κομμάτια από τη συλλογή της οικογένειας. Το κελάρι -το οποίο πραγματικά σου δημιουργεί μια αίσθηση θρησκευτικής κατάνυξης- είναι εντυπωσιακό. Θόλοι από τούβλα στο χρώμα της τερακότας ενισχύουν την ιερή διάσταση του χώρου, που είναι κρυμμένος όχι για να κρατηθεί μακριά από τα βλέμματα, αλλά προκειμένου να διασφαλισθούν οι ιδανικές θερμο-υγρομετρικές συνθήκες για την αργή ωρίμαση του προϊόντος. Και μέσα σε αυτή την αρμονία, δεξιά και αριστερά -σαν καταστρώματα πλοίων- αποκαλύπτονται χώροι οινογνωσίας με υπέροχα τραπέζια και τζάμια γύρω γύρω, που φιλοξενούν παρέες για γευστικές δοκιμές, με θέα τα διάσημα βαρέλια.
Η οικογένεια και τα διάσημα κρασιά
Η οικογένεια Antinori «τρέχει» μία επιχείρηση που έχει τις ρίζες της πίσω στο 1385, όταν ο Giovanni di Piero Antinori έγινε μέλος φλωρεντινής οινικής συντεχνίας. Οι ρίζες του οικογενειακού δέντρου, ωστόσο, φθάνουν ακόμη πιο πίσω, στο 1180. Σήμερα, η 26η (!) γενιά, τρεις αδελφές -η Αλμπιέρα, η Αλέγκρα και η Αλέσια-, έχουν αναλάβει τα ηνία της εταιρείας, που κυριαρχεί στον κόσμο του κρασιού με κτήματα από την Καλιφόρνια και την Ουάσιγκτον μέχρι την Ουγγαρία, τη Ρουμανία, τη Χιλή και τη Μάλτα.
Οι Antinori συνέβαλαν σημαντικά στην «αναγέννηση» των ιταλικών κρασιών, παράγοντας οίνους υψηλής ποιότητας, φινέτσας και πολυπλοκότητας, και επηρέασαν την πορεία την οινοποίησης της κεντρικής Ιταλίας. Ο Piero, γιος του μαρκήσιου Niccol -και πατέρας των κοριτσιών-, ο οποίος είναι πρόεδρος στην εταιρεία από το 1966, λέει χαρακτηριστικά: «Περισσότερα πράγματα άλλαξαν τα τελευταία είκοσι χρόνια από ό,τι τα προηγούμενα διακόσια».
Πριν από σαράντα χρόνια προκάλεσε σεισμό στον κόσμο του κρασιού με το λανσάρισμα ενός χαρμανιού που κάθε άλλο παρά παραδοσιακό ήταν. Το Tignanello και η Solaia έκαναν την επανάσταση, όχι μόνο για το ιστορικό οινοποιείο, αλλά και για λογαριασμό ολόκληρης της Τοσκάνης, αλλάζοντας το χάρτη της περιοχής.
Πηνελόπη Κατσάτου